Việc lập và thực hiện thủ tục di chúc là quyền của cá nhân nhằm phân chia tài sản sau khi qua đời. Tuy nhiên, nhiều người băn khoăn không biết có thể ủy quyền cho người khác thay mình thực hiện thủ tục lập di chúc hay không. Hãy cùng VPCC Nguyễn Việt Cường tìm hiểu ngay trong bài viết "Có thể ủy quyền thực hiện thủ tục di chúc không?" dưới đây.
1. Khái niệm và căn cứ pháp lý về ủy quyền lập di chúc
Theo Bộ luật Dân sự 2015, di chúc là sự bày tỏ ý chí cá nhân của người lập về việc phân chia tài sản của mình sau khi chết. Việc lập di chúc phải được thực hiện trực tiếp bởi người có quyền lập di chúc, thể hiện qua các hình thức như di chúc bằng văn bản có công chứng/chứng thực, di chúc miệng hoặc di chúc có người làm chứng.
Trong khi đó, hợp đồng ủy quyền được hiểu là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên được ủy quyền thực hiện công việc nhân danh bên ủy quyền.
Tuy nhiên, pháp luật không cho phép người khác lập di chúc thay cho người có quyền. Di chúc mang tính chất cá nhân sâu sắc và thể hiện ý chí trực tiếp của người lập. Do đó, việc ủy quyền lập di chúc cho người khác không hợp pháp và sẽ không được công nhận.
2. Có thể ủy quyền làm di chúc không?
Thực tế, pháp luật Việt Nam không cho phép việc ủy quyền cho người khác lập di chúc thay mình. Người lập di chúc phải tự mình soạn thảo và ký tên di chúc để đảm bảo tính tự nguyện và đúng ý chí cá nhân.
Tuy nhiên, người lập có thể ủy quyền cho người khác thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan đến di chúc như công chứng, chứng thực di chúc; đăng ký di sản thừa kế; khai nhận di sản hoặc các thủ tục sang tên tài sản theo di chúc.
Việc ủy quyền thực hiện thủ tục này phải được lập thành văn bản, rõ ràng về phạm vi ủy quyền, và được công chứng hoặc chứng thực theo quy định để bảo đảm giá trị pháp lý và tránh tranh chấp.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ lập di chúc tại nhà riêng, bệnh viện 24/7 cho người ốm, người già yếu.
💡 Ví dụ minh họa thực tế
Ông A muốn lập di chúc để phân chia tài sản nhưng do sức khỏe yếu không thể trực tiếp đến văn phòng công chứng. Ông đã lập di chúc và ký tên trực tiếp nhưng ủy quyền cho con trai đi làm thủ tục công chứng và đăng ký di sản thừa kế. Trường hợp này, việc ủy quyền làm thủ tục được phép và hợp pháp, trong khi việc lập di chúc phải do ông A tự thực hiện.
Ngược lại, nếu ông A ủy quyền cho người khác soạn thảo và ký di chúc thay ông, thì di chúc đó sẽ không được công nhận theo quy định pháp luật.
3. Lưu ý khi ủy quyền làm thủ tục di chúc
Khi ủy quyền thực hiện các thủ tục liên quan đến di chúc, các bên cần lưu ý phải ghi rõ phạm vi, thời hạn và quyền hạn của người được ủy quyền trong hợp đồng ủy quyền. Ngoài ra, cần đảm bảo hợp đồng ủy quyền được công chứng hoặc chứng thực để có giá trị pháp lý. Việc lựa chọn người nhận ủy quyền cần cân nhắc kỹ năng lực và sự tin cậy để tránh phát sinh tranh chấp.
Nếu có nhu cầu lập di chúc hoặc thực hiện thủ tục liên quan mà không thể trực tiếp làm, bạn nên tham khảo ý kiến luật sư hoặc công chứng viên để được hướng dẫn chi tiết, đảm bảo thủ tục đúng quy định.
4. Di chúc đã được công chứng thì có thể hủy bỏ không?
Căn cứ vào khoản 2 Điều 56 Luật công chứng 2014 quy định như sau:
“Công chứng di chúc
3. Di chúc đã được công chứng nhưng sau đó người lập di chúc muốn sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ di chúc thì có thể yêu cầu bất kỳ công chứng viên nào công chứng việc sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc hủy bỏ đó. Trường hợp di chúc trước đó đang được lưu giữ tại một tổ chức hành nghề công chứng thì người lập di chúc phải thông báo cho tổ chức hành nghề công chứng đang lưu giữ di chúc biết việc sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc đó.”
Theo đó, di chúc đã được công chứng nhưng sau đó người lập di chúc muốn hủy bỏ thì có thể yêu cầu bất kỳ công chứng viên nào công chứng việc hủy bỏ di chúc.
>>> Xem thêm: Ủy quyền đi làm thủ tục hành chính: Có cần công chứng không?
Kết luận
Việc ủy quyền làm di chúc theo pháp luật không được phép, bởi di chúc thể hiện ý chí cá nhân quan trọng và phải do chính người có quyền lập. Tuy nhiên, các thủ tục pháp lý liên quan đến di chúc có thể được ủy quyền cho người khác thực hiện. Để đảm bảo quyền lợi và tránh rủi ro pháp lý, bạn nên tham khảo kỹ luật sư hoặc công chứng viên khi cần lập và thực hiện di chúc.
>>> Xem thêm: Công chứng tại nhà - Công chứng ngoài trụ sở - Công chứng ngoài giờ - Công chứng ngoài giờ hành chính -, Công chứng 24/7 - Công chứng làm việc đến mấy giờ
Như vậy, trên đây là giải đáp của chúng tôi về “Có thể ủy quyền thực hiện thủ tục di chúc không?” Ngoài ra nếu còn vướng mắc, vui lòng liên hệ trực tiếp tới Văn phòng công chứng Nguyễn Việt Cường để chúng tôi tư vấn cụ thể cách thức giải quyết.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN VIỆT CƯỜNG
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Việt Cường: Thạc sĩ Luật học, nguyên là Giảng viên Trường Đại học Luật Hà Nội, Thẩm phán, Phó Chánh tòa Dân sự, Chánh tòa Lao động, Tòa án nhân dân tối cao. Ủy viên Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao. Giảng viên kiêm chức đào tạo Luật sư và Thẩm phán của Học viện Tư pháp.
Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: Số 184 Dương Bá Trạc, phường 2, quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline: 09.24.24.5656
Email: ccnguyenvietcuong@gmail.com
Tin liên quan
