Khi Nhà nước tiến hành thu hồi đất vì sự phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng hay bảo vệ an ninh quốc gia, nhiều người dân lo ngại về quyền lợi bồi thường cho những mảnh đất mà họ đang sử dụng nhưng không có sổ đỏ. Thực tế, theo quy định của Luật Đất đai 2024, có nhiều trường hợp mà hộ gia đình và cá nhân vẫn có quyền được bồi thường mặc dù không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chính thức. Dưới đây là một số trường hợp đất không có sổ đỏ vẫn được bồi thường mà người dân nên nắm rõ để bảo vệ quyền lợi của mình.
1. Trường hợp 1: Chưa có sổ đỏ nhưng đủ điều kiện cấp sổ đỏ
Điều kiện bồi thường
Theo quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 của Điều 95 Luật Đất đai 2024, những hộ gia đình và cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê hàng năm sẽ có quyền bồi thường trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì lý do quốc phòng, an ninh hoặc lợi ích công cộng. Dưới đây là những điều kiện chính mà người sử dụng đất cần phải đáp ứng để có thể nhận được bồi thường:
- Có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất: Người dân cần có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở hoặc các giấy tờ liên quan khác như hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất có xác nhận của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
- Có các quyết định giao đất, thuê đất hợp pháp: Bản quyết định giao đất, thuê đất từ các cơ quan Nhà nước văn bản có thẩm quyền sẽ phản ánh việc sử dụng đất hợp pháp của người dân.
- Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất: Người sử dụng đất có thể cung cấp biên bản thanh lý hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, các giấy tờ xác nhận từ cơ quan Nhà nước hoặc các tài liệu phù hợp khác làm chứng cho quyền sử dụng đất của mình.
- Chứng minh việc nhận chuyển quyền sử dụng đất từ người sở hữu hợp pháp: Trong những trường hợp đã nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nhưng chưa hoàn tất thủ tục đăng ký, vẫn có sự bảo vệ quyền lợi cho người sử dụng. Hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất và các giấy tờ liên quan cũng được xem như chứng cứ cho việc sử dụng đất ổn định.
Chú ý
Điều đặc biệt là việc bồi thường không yêu cầu phải có sổ đỏ chính thức. Miễn là người sử dụng đất có thể chứng minh được quyền lợi sử dụng thông qua các giấy tờ hợp lệ, họ vẫn sẽ được bồi thường hợp pháp.
>>> Tìm hiểu: Bạn đã biết nộp thuế sang tên sổ đỏ ở đâu chưa?
2. Trường hợp 2: Đất nông nghiệp sử dụng trước ngày 01/07/2004
Điều kiện bồi thường
Theo khoản 3 Điều 96 của Luật Đất đai 2024, những diện tích đất nông nghiệp đã được hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp từ trước ngày 01/07/2004 mà không đủ điều kiện cấp sổ đỏ thì vẫn có quyền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất. Điều này thể hiện sự bảo vệ quyền lợi cho những người dân đã sử dụng đất nông nghiệp lâu dài nhưng chưa đủ điều kiện để nhận cấp sổ đỏ.
Hướng dẫn bồi thường
- Diện tích được bồi thường: Nếu hộ gia đình sử dụng đất một cách ổn định từ thời điểm trước ngày 01/07/2004 và bị thu hồi diện tích đất lớn hơn mức quy định của pháp luật, thì diện tích thực tế mà họ đã canh tác sẽ được tính vào diện tích bồi thường. Điều này có nghĩa là, bất kỳ diện tích nào mà người dân sử dụng ổn định và hợp pháp sẽ đủ điều kiện để được bồi thường cho dù chưa có sổ đỏ.
- Cơ sở pháp lý: Theo Nghị định 88/2024/NĐ-CP, điều này khẳng định rằng quyền lợi của người sử dụng đất sẽ được đảm bảo dựa vào thực tế sử dụng và canh tác trên đất. Việc xác định quyền lợi sẽ dựa không chỉ vào giấy tờ mà còn vào cả thực tế sử dụng đất của người dân.
- Tài liệu yêu cầu: Để đạt được quyền lợi bồi thường, người sử dụng đất cần xuất trình các tài liệu chứng minh việc sản xuất nông nghiệp từ trước thời điểm đó, chẳng hạn như hợp đồng thuê đất, hồ sơ canh tác, hóa đơn nông sản bán ra thị trường hoặc các tài liệu liên quan khác.
>>> Tham khảo: Kiểm tra thời hạn sử dụng đất trên mẫu Sổ đỏ mới: Thực hiện như nào?
3. Trường hợp 3: Đất thuộc quyền sử dụng của người vô gia cư hoặc những đối tượng đặc biệt
Đối tượng có thể được bồi thường:
Theo quy định pháp luật, những người sử dụng đất không có giấy tờ hợp pháp, như hộ gia đình sống bằng cách chiếm đất hoặc các đối tượng xã hội đặc biệt, vẫn có khả năng được bồi thường nếu đáp ứng một số điều kiện nhất định. Đây là phần quan trọng của chính sách bồi thường của Nhà nước, có tính đến những nhóm dễ bị tổn thương trong xã hội.
- Người vô gia cư: Những cá nhân sống trên đất không có giấy tờ, thường là các khu đất bỏ hoang hoặc đất công. Dù không có quyền sở hữu chính thức, nếu họ đã sống và canh tác lâu dài trên mảnh đất đó, họ vẫn có thể được xem xét bồi thường.
- Người chuyển đổi địa điểm sống: Những hộ gia đình hoặc cá nhân đang sống trên đất nhưng chưa thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ. Họ có thể đang tái định cư do dự án phát triển hạ tầng như xây dựng đường cao tốc hoặc khu công nghiệp nhưng chưa hoàn tất các bước đăng ký chính thức.
- Người sử dụng đất trong khu vực có quy hoạch: Những cá nhân đã sống và canh tác trong khu vực quy hoạch phát triển mà chưa đủ điều kiện để được cấp giấy tờ chứng nhận quyền sử dụng đất. Họ có thể đã trồng trọt hoặc nuôi trồng thủy sản trên đất này trong thời gian dài.
Điều kiện hưởng bồi thường
- Chứng minh thời gian sử dụng đất: Để được bồi thường, người sử dụng đất cần cung cấp bằng chứng về việc chiếm hữu và sử dụng đất hợp pháp. Việc này có thể bao gồm hóa đơn điện, nước, biên lai thuế đất (nếu đã thanh toán), hoặc các chứng từ khác chứng minh tình trạng cư trú ổn định.
- Biên bản kiểm kê của cơ quan chức năng: Khi có quyết định thu hồi đất, cơ quan chức năng sẽ làm biên bản kiểm kê hiện trạng sử dụng đất. Tài liệu này sẽ là căn cứ pháp lý hỗ trợ cho quyền lợi của người sử dụng đất trong việc yêu cầu bồi thường.
- Hợp đồng hoặc giấy tờ khác: Hộ gia đình hoặc cá nhân có thể xuất trình các giấy tờ chứng nhận việc canh tác hoặc sử dụng đất, chẳng hạn như biên bản hòa giải liên quan đến tranh chấp đất đai hoặc biên lai thu phí sử dụng đất.
>>> Khám phá: Sử dụng đất không có Sổ đỏ: 5 Lưu ý quan trọng cần biết.
Kết luận
Việc nắm rõ các quy định liên quan đến đất không có sổ đỏ vẫn được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất là rất quan trọng. Người dân cần hiểu rõ quyền lợi của mình để có thể bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình khi gặp phải tình huống thu hồi đất.
Nếu bạn có bất kỳ vấn đề nào liên quan đến đất đai, bồi thường hoặc cần tư vấn về thủ tục pháp lý, hãy liên hệ với Văn phòng công chứng Nguyễn Việt Cường theo số hotline 09.2424.5656 hoặc ghé thăm trực tiếp văn phòng của chúng tôi. Chúng tôi cam kết cung cấp giải pháp tư vấn chuyên nghiệp và tận tâm nhằm giúp bạn đạt được quyền lợi hợp pháp trong quá trình thu hồi đất một cách hiệu quả nhất.
>>> Tìm hiểu: Đóng thuế xong bao lâu có sổ đỏ? Hướng dẫn cách nhận sổ đỏ nhanh chóng.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN VIỆT CƯỜNG
Miễn phí công chứng tại nhà - Phục vụ 24/7
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Việt Cường: Thạc sĩ Luật học, nguyên là Giảng viên Trường Đại học Luật Hà Nội, Thẩm phán, Phó Chánh tòa Dân sự, Chánh tòa Lao động, Tòa án nhân dân tối cao. Ủy viên Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao. Giảng viên kiêm chức đào tạo Luật sư và Thẩm phán của Học viện tư pháp.
Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 184 Dương Bá Trạc, phường 2, quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh
- Hotline/Zalo: 09.2424.5656
- Email: ccnguyenvietcuong@gmail.com
Tin liên quan
