Từ chối nhận di sản thừa kế: Người câm điếc có đủ năng lực làm điều đó không?

25/06/2025

Trong lĩnh vực thừa kế, việc từ chối nhận di sản thừa kế là một vấn đề quan trọng mà nhiều người, và đặc biệt là những người có nhu cầu đặc biệt như người câm điếc, cần phải hiểu rõ. Bạn có thể tự hỏi, “Người câm điếc có đủ năng lực để từ chối nhận di sản thừa kế hay không?”. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào khái niệm năng lực hành vi dân sự của người câm điếc và quyền từ chối nhận di sản thừa kế theo quy định của pháp luật Việt Nam.

1. Năng lực hành vi dân sự là gì?

Năng lực hành vi dân sự là khả năng của cá nhân trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình trong các giao dịch dân sự. Theo quy định tại Điều 20 của Bộ luật Dân sự 2015, năng lực hành vi được phân thành hai loại chính:

Năng lực hành vi đầy đủ: Đây là khả năng của người từ đủ 18 tuổi và không bị Tòa án hạn chế năng lực hành vi. Những người này có quyền tự thực hiện các giao dịch dân sự mà không cần sự đồng ý của người đại diện hợp pháp. Họ có khả năng tham gia vào các hoạt động pháp lý một cách độc lập, ví dụ như ký kết hợp đồng, mua bán tài sản.
Năng lực hành vi không đầy đủ: Dành cho những người từ 6 đến dưới 18 tuổi hoặc những người bị hạn chế năng lực hành vi bởi quyết định của Tòa án. Người ở nhóm này thường cần sự đồng ý của người đại diện hợp pháp để thực hiện các giao dịch. Điều này thể hiện tầm quan trọng của việc đảm bảo quyền lợi cho những người chưa đủ tuổi hoặc bị hạn chế về năng lực.

2. Người câm điếc có năng lực hành vi dân sự đầy đủ không?

Theo Điều 21 và Điều 23 của Bộ luật Dân sự 2015, tất cả những người đủ 18 tuổi và không bị hạn chế năng lực hành vi đều được công nhận có đủ năng lực hành vi dân sự, bao gồm cả người câm điếc. Do đó, mặc dù có tình trạng sức khỏe đặc biệt, người câm điếc từ đủ 18 tuổi vẫn có khả năng thực hiện các quyền dân sự của mình.

Khả năng biểu đạt ý chí: Quan trọng hơn hết, người câm điếc cần có khả năng thể hiện ý chí và mong muốn của mình một cách rõ ràng và hợp pháp. Nếu họ có thể làm điều này, họ hoàn toàn có đủ năng lực để từ chối nhận di sản thừa kế.

Từ chối nhận di sản thừa kế

>>> Tìm hiểu: Quy định về thời gian chia di sản thừa kế ra sao?

3. Quyền từ chối nhận di sản thừa kế

Theo Điều 620 của Bộ luật Dân sự 2015, bất kỳ người thừa kế nào, kể cả người câm điếc, đều có quyền từ chối nhận di sản mà không cần lý do cụ thể. Điều này đồng nghĩa với việc họ có thể quyết định không nhận những tài sản mà họ có quyền thừa kế mà không phải lo lắng về những quyền lợi trong tương lai.

Hai phương thức từ chối di sản

Từ chối bằng văn bản: Người câm điếc có thể lập một văn bản rõ ràng, trong đó ghi nhận quyết định không nhận di sản. Văn bản này cần chi tiết về thông tin cá nhân và mô tả di sản để đảm bảo tính hợp pháp.
Từ chối miệng: Mặc dù người câm điếc có thể từ chối nhận di sản bằng lời nói, việc này cần phải được ghi nhận và chứng minh bằng các tài liệu cần thiết, tốt nhất là thông qua sự chứng kiến hoặc xác nhận từ người khác hoặc các cơ quan có thẩm quyền để tránh tranh chấp sau này.

4. Cách thức từ chối nhận di sản

Để thực hiện quyền từ chối nhận di sản thừa kế, người câm điếc có thể thực hiện các bước sau:

Soạn thảo văn bản từ chối di sản: Văn bản cần ghi rõ các thông tin như họ tên, địa chỉ và thông tin về di sản mà họ từ chối. Nội dung của văn bản cũng nên thể hiện rõ ràng nguyện vọng từ chối nhận di sản.
Chứng thực bản từ chối: Người câm điếc có thể cần sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè hoặc luật sư để đảm bảo rằng ý chí từ chối đã được hiểu rõ và đúng quy định.
Nộp bản từ chối tại cơ quan có thẩm quyền: Để việc từ chối có tính hợp pháp, bản từ chối cần được nộp tại văn phòng công chứng hoặc Tòa án. Việc này giúp đảm bảo rằng quyền lợi của người câm điếc được bảo vệ tốt nhất.

5. Vấn đề cần lưu ý khi từ chối di sản

Khi thực hiện quyền từ chối nhận di sản thừa kế, người câm điếc cần lưu ý các điểm sau:

Thời hạn từ chối: Việc từ chối di sản thừa kế nên được thực hiện đúng thời hạn theo quy định của pháp luật để tránh mất quyền lợi hợp pháp.
Tìm hiểu kỹ các quyền lợi: Người câm điếc cần nắm rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình trước khi quyết định từ chối di sản. Điều này sẽ giúp họ có quyết định đúng đắn.
Hỗ trợ pháp lý: Nên tham khảo ý kiến từ luật sư hoặc chuyên viên pháp lý để đảm bảo rằng các quyền lợi và ý chí đều được bảo vệ theo quy định của pháp luật.

Từ chối nhận di sản thừa kế

>>> Tìm hiểu: Chia thừa kế khi có người trong gia đình không đồng thuận: Cách giải quyết.

Kết luận

Như vậy, một người câm điếc hoàn toàn có đủ năng lực hành vi dân sự để từ chối nhận di sản thừa kế, miễn là họ có khả năng thể hiện ý chí một cách rõ ràng và hợp pháp. Sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và các chuyên gia pháp lý sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi của họ được bảo vệ.

Nếu bạn hoặc người thân có thắc mắc nào về quyền lợi thừa kế hoặc cần hỗ trợ pháp lý trong vấn đề này, hãy liên hệ với Văn phòng công chứng Nguyễn Việt Cường. Chúng tôi sẽ sẵn sàng giúp bạn giải đáp mọi câu hỏi và hỗ trợ bạn trong các quy trình pháp lý một cách nhanh chóng và hiệu quả. Hãy gọi ngay số hotline 09.2424.5656 hoặc ghé thăm văn phòng của chúng tôi để được tư vấn tận tình nhất!

>>> Tìm hiểu: Phân chia di sản thừa kế trong trường hợp có người mất tích.

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN VIỆT CƯỜNG

Miễn phí công chứng tại nhà - Phục vụ 24/7

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Việt Cường: Thạc sĩ Luật học, nguyên là Giảng viên Trường Đại học Luật Hà Nội, Thẩm phán, Phó Chánh tòa Dân sự, Chánh tòa Lao động, Tòa án nhân dân tối cao. Ủy viên Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao. Giảng viên kiêm chức đào tạo Luật sư và Thẩm phán của Học viện tư pháp.

Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.