Thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại UBND: Thực hiện như thế nào?

26/06/2025

Khi một người qua đời, tài sản và quyền lợi của họ sẽ được chuyển cho những người thừa kế theo quy định của pháp luật hoặc theo nội dung của di chúc (nếu có). Để đảm bảo quyền lợi hợp pháp và tạo điều kiện thuận lợi cho việc thừa kế, người thừa kế cần thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại UBND cấp xã. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về quy trình, hồ sơ cần thiết và các quy định liên quan để người thừa kế có thể dễ dàng thực hiện thủ tục một cách chính xác.

1. Khai nhận di sản thừa kế là gì?

Khai nhận di sản thừa kế là một quy trình pháp lý nhằm xác lập quyền sở hữu của người thừa kế đối với tài sản mà người đã qua đời để lại. Thủ tục này có vai trò quan trọng trong việc:

Xác định quyền lợi hợp pháp: Giúp người thừa kế được công nhận quyền sở hữu đối với tài sản, từ đó thực hiện các giao dịch liên quan như chuyển nhượng, sang tên sổ đỏ.
Tạo cơ sở pháp lý: Là bước cần thiết để thực hiện những giao dịch tiếp theo có liên quan đến tài sản thừa kế, bao gồm các hợp đồng mua bán, cho tặng hoặc chuyển nhượng tài sản.
Đảm bảo minh bạch và hợp pháp: Giúp phòng tránh các tranh chấp về quyền thừa kế, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan.

2. Quyền hạn của UBND trong việc khai nhận di sản thừa kế

UBND cấp xã đóng một vai trò lớn trong quá trình khai nhận di sản thừa kế. Các quyền hạn chính của UBND trong việc này bao gồm:

Chứng thực văn bản khai nhận di sản: UBND có trách nhiệm chứng thực các văn bản khai nhận di sản thừa kế, xác nhận quyền thừa kế của người được hưởng di sản, bảo đảm tính hợp lệ của giấy tờ đó.
Chứng thực các loại giấy tờ khác: UBND có thể thực hiện chứng thực cho các giấy tờ liên quan như:
- Giấy chứng tử: Là giấy tờ xác nhận việc người để lại di sản đã qua đời.
- Di chúc: Bản di chúc hợp pháp dành cho người để lại tài sản.
- Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất: Nhằm chứng minh quyền sở hữu tài sản thừa kế.
- Giấy tờ liên quan đến quan hệ nhân thân: Bao gồm giấy khai sinh, giấy kết hôn nhằm chứng minh mối liên hệ giữa người thừa kế và người đã khuất.

Thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại UBND

>>> Tìm hiểu: Thừa kế quyền sử dụng đất không có di chúc: Hướng dẫn thực hiện thủ tục.

3. Quy trình khai nhận di sản thừa kế tại UBND

Quy trình khai nhận di sản thừa kế tại UBND cấp xã tuân theo quy định trong Nghị định 23/2015/NĐ-CP và được thực hiện qua các bước chính sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Người yêu cầu cần chuẩn bị các tài liệu sau:

Dự thảo văn bản khai nhận di sản thừa kế: Cần nêu rõ thông tin của người thừa kế cùng với danh sách tài sản mà người đã qua đời để lại.
Giấy chứng tử: Là giấy tờ xác nhận người để lại di sản đã qua đời.
Giấy tờ về tài sản: Bao gồm giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản, hợp đồng chuyển nhượng, tài khoản ngân hàng, hợp đồng bảo hiểm (nếu có).
Giấy tờ nhân thân của người thừa kế: Chứng minh nhân dân, căn cước công dân hoặc hộ chiếu.
Di chúc (nếu có): Bản di chúc hợp pháp, nếu người để lại di sản đã lập.
Giấy tờ chứng minh mối quan hệ thân thuộc: Như giấy khai sinh hoặc giấy đăng ký kết hôn giữa người để lại tài sản và người thừa kế.

Bước 2: Nộp hồ sơ tại UBND

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, người yêu cầu sẽ nộp tại UBND cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người đã qua đời. Cán bộ tiếp nhận hồ sơ sẽ kiểm tra và hướng dẫn bổ sung nếu hồ sơ chưa đầy đủ.

Bước 3: Kiểm tra hồ sơ

Cán bộ chứng thực sẽ có trách nhiệm kiểm tra giấy tờ trong hồ sơ:

Nếu hồ sơ đầy đủ và đúng quy định, tiến hành thủ tục chứng thực.
Mỗi bên tham gia sẽ ký tên trước mặt cán bộ chứng thực. Trong trường hợp có người không thể ký, có thể dùng điểm chỉ hoặc cần có người làm chứng (tối thiểu 2 người) nếu không thể đọc hoặc ký.

Bước 4: Nộp phí và nhận kết quả

Người yêu cầu sẽ nộp phí chứng thực theo quy định tại Điều 4 Thông tư 226/2016/TT-BTC về phí chứng thực. Sau khi nộp phí, cán bộ sẽ phát giấy hẹn cho người yêu cầu về ngày trả kết quả, văn bản khai nhận di sản thừa kế đã được chứng thực.

4. Những lưu ý quan trọng trong quy trình khai nhận di sản thừa kế

Khi thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế, cần lưu ý các điểm sau:

Thời gian thực hiện: Người thừa kế cần tiến hành thủ tục ngay sau khi người để lại di sản qua đời để đảm bảo không quá thời gian quy định (10 năm từ thời điểm mở thừa kế).
Quyền từ chối nhận di sản: Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản nhưng phải lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản hoặc những người thừa kế khác.
Quy định về người không có quyền hưởng di sản: Theo quy định của Bộ luật dân sự, một số đối tượng như những người đã có hành vi vi phạm nghiêm trọng quyền lợi của người để lại di sản sẽ không được nhận di sản.

Thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại UBND

>>> Hướng dẫn chi tiết: Cách viết di chúc thừa kế nhà đất.

Kết luận

Thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại UBND không chỉ là yêu cầu pháp lý cần thiết mà còn là bước quan trọng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người thừa kế. Việc thực hiện đúng quy trình và chuẩn bị hồ sơ đầy đủ chính là chìa khóa để tiết kiệm thời gian và công sức trong quá trình xác lập quyền sở hữu tài sản thừa kế.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hay cần thêm thông tin về thủ tục này, hãy liên hệ với Văn phòng công chứng Nguyễn Việt Cường qua số hotline 09.2424.5656 hoặc ghé thăm văn phòng trực tiếp. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong mọi vấn đề liên quan đến công chứng, chứng thực và khai nhận di sản thừa kế.

>>> Tìm hiểu: Thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thừa kế - MỚI NHẤT.

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN VIỆT CƯỜNG

Miễn phí công chứng tại nhà - Phục vụ 24/7

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Việt Cường: Thạc sĩ Luật học, nguyên là Giảng viên Trường Đại học Luật Hà Nội, Thẩm phán, Phó Chánh tòa Dân sự, Chánh tòa Lao động, Tòa án nhân dân tối cao. Ủy viên Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao. Giảng viên kiêm chức đào tạo Luật sư và Thẩm phán của Học viện tư pháp.

Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.